Bir Kişi Öldü, Bir Kişi Ağır Yaralı

Dün oturduğum köye 2-3 km kala minibüs bizi Arıköy mevkiinde indirdi. İlerde kaza varmış, yol kapalı. Minibüs şoförü telefonda ‘Ortalık yolcu kaynıyor,’ dedi arkadaşına: ‘Bir kişi mi öldü? Allah rahmet eylesin.’ Sevincini gizleyemiyordu, geri dönüp duraklarda bekleşen yolcuları toplayacaktı.

Ellerimizde poşetler kızım ve eşim kaza mahalline doğru yokuş yukarı yürüdük. Kimseye bir şey sormadım, bilgi etrafta konuşanlardan kulağıma aktı. Kaza mahallinde meraklı bakışlarla bilgiyi toplayıp  bunu yeni gelenlere aktarmayı iş edinenler hevesle yüksek sesli konuşmaya da fırsat bulurlar. İETT otobüsüyle yakın köyden bir kamyonet çarpışmış. Kamyonet sürücüsü ölmüş; otobüs şoförü ağır yaralıymış. Etrafta tanıdığım aşina olduğum insanlar. Eski öğrencilerimden birisinin velisi kadın, ölen için eşimin dayısı mı dedi, yoksa eltimin dayısı mı; belli ki söz sahibi olmasını ölenle bir yakınlığına dayandırmaya çalışıyordu. Kan ve ceset arayan meraklı bakışlar… 

Tepeye varınca geri dönüp kaza mahalline baktım, yokuş çıkıp virajı henüz dönmüş otobüsün hızlanmasına imkân yoktu, demek kamyonet aşağıdan hızlı geliyordu. Önü açık 400 metre kadar upuzun düzgün bir yol; onca virajdan, banketten, meskûn mahalden sonra hız dürtüsünü harekete geçiriyor. Bir varlık sorunsalı olarak hız dürtüsü?..

Yıllar önce motorlu taşıtlar sürücü kurslarında eğitmenlik için bir kursa gitmiştim. Anlatıcılar yüzünden dersler sıkıcıydı. Mavrayı seven birkaç öğretmen topu mahsustan bana atıyorlardı. Acaba bu konuda ben ne düşünüyordum? Hiçbir şey düşünmesem de bu soruya oldum olası bayılırım. Keşke birisi o anda yüzümdeki müstehzi ifadenin fotoğrafını çekse. Kafası çalışmasa da bazı ayrıntılara takılmama ve konuyu dağıtmama mecbur izin veriyordu şube müdürü. Bu dedim, trafik kazalarının yüzde doksan sekizinin sürücü hatalarından kaylaklandığı tespiti bizim ülkemiz için mi geçerli yoksa mesela Almanya için de geçerli mi? Bilmiyorum dedi şube müdürü. Ben de bilmiyorum dedim. Bu durum bilmeme temelinde ikimizi de eşitliyor diye ilave ederek konuşmamı sürdürdüm. Neden kazaların yüzde doksan sekizi sürücü hatalarından kaynaklanıyor? Bu sorunun pek hüsnü kabul görmese de bu ülkeye dair bir cevabı olmalı. Sorudan sonra bir süre sustum. Buna pedagojik suskunluk evresi diyorum. Bu suskunluğun diğerinde şaşkınlığı gözlemek, hem vakit kazanmak hem de ilgiyi çekmek gibi cari bir değeri var. Ama süreyi uzatmamak gerekiyor. Çünkü soruya cevap vermeyi kendi sorumluluğunda gören atlıyor, konuşurken de bir fikri olduğunu sanan çok. Şu anda aramızda bir eşitlikten söz edemeyiz, çünkü soruya hazırlıklıyım dedim. Kafası çalışmayan şube müdürü bunun intikamını daha sonra aldı benden. Şu anda bunu anlatmayacağım, kısmetse emeklilikten sonra anlatırım. 

Neyse... sürücüler arabalarının içinde başka biri oluyorlar, kendilerini idealize ettikleri biri. Arabaları maske; arabaları külüstür de olsa trafik kurallarının yarattığı eşitlik imkânıyla (sosyologlar farklardan yola çıkıyorlar, oysa sınıflar asıl semptomlarını eşitlikte gösteriyorlar) tanınmamayı başarıyorlar (tanınsalar da tanınmamayı, ilginç bu). Bu halleriyle diğer sürücülerle ve yayalarla psikolojik bir ilişki kuruyorlar, araba kullanmanın enerjisinden başka bir enerji gerektiren bir durum. Nereden anlaşılıyor bu? Direksiyonda pozlarından. Şasiyle korunaklı bir gurur taşıyorlar. Diğerini sollamak Heidegger’in varlığı hiçliğin sınırında duyumsamak dediği öncelikle kendine dönük bir his üretme çabası. Bu sırada oluşan diğerinin korkusunu kendi hanesine yazmak, varlığını diğerinin korkusu olarak yüceltmek ve geride bırakmak. İmaj toplama. Trafiğin geride bırakma akışı sağlıyor bunu. Önünüze bakarken aklınız geride bıraktığınız imajlarda. Tuhaf bir kafa karışıklığı… Sana katılmıyorum dedi şube müdürü.  Ben size ‘siz’ diyorum lütfen zamirleri eşit kullanalım dedim kafası çalışmayan şube müdürüne.

Kaza gerçekliği kabak gibi ortaya çıkarıyor, sıradanlaştırıyor. 'Direksiyon hakimiyetini kaybetmek...' ontolojik bir sapkınlık gizli burada.

Trafik kazalarında ölenlere gelsin...