Rita'nın Şaşırtıcı Gözleri

Yılda birkaç kez dinlerim. Ruh halim onu çağırır, onunla hasbıhal eder, akışına bırakır. Anuar Brahem Filistin’li şair Mahmud Derviş’in Rita adlı şiirinden esinlenerek bestelemiş bu parçayı: Rita’nın şaşırtıcı gözleri (The Astounding Eyes of Rita)

Mahmud Derviş “Rita ile gözlerim arasında bir tüfek var” der şiirinde.

Neden Rita?

Rita yabancı, uzaktan gelmiş ve gidesi. Rita fonetik, imrenilesi... yani bir sözcük seçimi. Rita gerçek olabilir, ama onun teşhiri daha gerçek. Onun derken Rita'nın değil Mahmut Derviş'in kendini teşhirini kastediyorum. Soydaşı Filistinlilere Batılı bir kadınla nispet yapıyor.

Mahmud Derviş’in Rita’sına nazire Sezai Karakoç’un da Mona Roza’sı var. Rivayete göre Mona Roza Sezai Karakoç’un âşık olduğu kıza taktığı müstear ad. Peki neden Mona Roza? Sezai ile Mona Roza… Bizim Leyla ile Mecnun, Yusuf ile Züleyha gibi âşık çiftler formatına uymuyor. Peki neden Mona Roza diye tekrar sorayım ve bu hamur daha çok su götürür diye burada bırakayım.

Ben asıl albüme kapak olmuş fotoğraftaki kadını Rita kabul edip onunla empati kurmak istiyorum… Ahşap bir odada perdesiz pencereye arkasını dönük oturmuş bir kadın. Yine de pencerenin kapalı tarafına oturmuş, kendini gölgelemiş, bakışları köşede bir yere odaklanmış, yüzüne düşen ışık hüzünlü halinden bir sufle veriyor bize. Eğer açık pencereyi perdeyle kapatsaydık bu hüzün çok yalnız kalırdı. Açık pencereyi kadın göremiyor ama bütün varlığıyla hissediyor. Arapça harflerle yazılı bir levhanın altında yüzleri örtülü iki kadın onların yanı başında ayakta dikili sarıklı bir adam. Uzakta caminin minaresi, yokuşu eşek sırtında tırmanan bir başka adam. Mahalle değil burası, bir eğretilik var mekânda, sanki istasyon gibi. Rita’yı dışarıya çıkmaktan, hatta pencereden bakmaktan men eden malûm şeyler.   

Binanın üst kısmına iliştirilmiş elektrik direği fotoğrafın icadından daha ileride bir zamanda olduğumuzu gösteriyor. Yani yaygınlaşma açısından.

Rita’nın varlığıyla dış mekânın ilgisizliği ancak Rita’nın hüznüyle yeniden kuruluyor. Bu yüzden pencere açık. Rita’nın perdesi sırtı. Yüzü hüzün.

Alın bu fotoğrafı yanına Sezai Karakoç’un Mona Roza’sından şu kıtayı koyun. Uymuyor.  Dedim ya bu hamur çok su götürür diye, iyisi mi burada bırakayım…

Açma pencereni perdeleri çek

Mona Roza seni görmemeliyim

Bir bakışın ölmem için yetecek

Anla Mona Roza ben bir deliyim

Açma pencereni perdeleri çek